Phân tích vụ phá sản Mt. Gox và ảnh hưởng của nó

Sàn giao dịch Nhật Bản Mt. Gox, được thành lập vào tháng 7 năm 2010, từng là nền tảng giao dịch lớn nhất trong giới tiền điện tử, với khối lượng giao dịch từng chiếm hơn 80% thị trường. Tuy nhiên, vào năm 2013, sàn giao dịch này đã gặp phải sự kiện bị đánh cắp 850.000 Bitcoin, dẫn đến sự phá sản cuối cùng của nó. Trong những năm tiếp theo, khoảng 200.000 Bitcoin đã được thu hồi, dẫn đến một cuộc kiện tụng bồi thường kéo dài suốt mười năm.

Trong quá trình chờ đợi dài dằng dặc, giao dịch nợ đã trở thành một hiện tượng phổ biến. Nhiều tổ chức và cá nhân tích cực thu mua nợ của Mt. Gox. Ví dụ, một tập đoàn đầu tư đã từng mua nợ mỗi BTC với giá 900 USD vào năm 2019, mức giá này gấp đôi giá trị của bitcoin vào thời điểm Mt. Gox tuyên bố phá sản.

Năm 2021, Mt. Gox cuối cùng đã thông qua kế hoạch bồi thường. Theo kế hoạch này, các chủ nợ có thể nhận được khoảng 23.6% tài sản bồi thường dựa trên khoản nợ gốc. Nếu chọn bồi thường một lần trước hạn, tỷ lệ bồi thường sẽ giảm xuống còn 21%. Tài sản bồi thường chủ yếu được cấu thành từ hai phần: 5%-10% tiền mặt và 90%-95% Bitcoin. Tiền mặt đến từ số BTC mà chính phủ Nhật Bản đã bán trong thời kỳ cao điểm năm 2017.

Về lịch trình bồi thường, năm sàn giao dịch được chọn sẽ hoàn thành việc phân phối BTC trong khoảng thời gian từ 14 đến 90 ngày. Cần lưu ý rằng hạn chót để bồi thường một lần là vào ngày 31 tháng 10 năm 2024.

Vào tháng 5 năm 2024, BTC trong ví lạnh của Mt. Gox lần đầu tiên có dấu hiệu di chuyển, gây ra sự hoảng loạn trên thị trường. Vào ngày 5 tháng 7, địa chỉ tài khoản của họ đã chuyển ra 47.000 mã thông báo, trong đó 1.545 BTC được chuyển vào một nền tảng giao dịch nào đó để bắt đầu tiến hành bồi thường. Hành động này cộng với các yếu tố khác đã khiến giá BTC giảm hơn 8% trong ngày hôm đó.

Tính đến ngày 12 tháng 7, địa chỉ tài khoản Mt. Gox vẫn giữ 138.000 BTC, cho thấy phần lớn áp lực bán vẫn chưa thực sự vào thị trường. Sự giảm giá vào ngày 5 tháng 7 có thể chỉ là phản ứng một phần của thị trường đối với kỳ vọng về áp lực bán trong tương lai.

Phân tích cho thấy, các chủ nợ Mt. Gox có thể không bán hết BTC đã nhận. Về mặt lợi nhuận, lợi nhuận của các chủ nợ ban đầu khoảng 24 lần, ngay cả các tổ chức mua nợ sau này cũng có lợi nhuận trên 10 lần. Hơn nữa, những nhà đầu tư lạc quan về BTC trong dài hạn có thể có xu hướng tiếp tục nắm giữ.

Giả sử 75% các chủ nợ chấp nhận bồi thường một lần trước hạn, số lượng BTC thực tế được sử dụng để bồi thường khoảng 94117 đồng. Tùy thuộc vào tỷ lệ bán tháo và thời gian khác nhau, số lượng BTC vào thị trường hàng ngày sẽ có sự khác biệt.

So với ảnh hưởng của việc chính phủ một quốc gia gần đây bán tháo BTC, áp lực thị trường từ việc bồi thường của Mt. Gox có thể tương đương. Chính phủ quốc gia đó đã bán khoảng 43,7 nghìn BTC trong vòng 23 ngày, gây ra mức giảm tối đa 19% trong một ngày.

Hiện tại, nhu cầu BTC ETF không đủ để bù đắp hoàn toàn áp lực bán này. Trong 15 ngày làm việc từ ngày 19 tháng 6 đến ngày 10 tháng 7, dòng tiền ròng ETF chỉ đạt 600 triệu USD, trung bình khoảng 43 triệu USD mỗi ngày.

Tóm lại, nếu việc bồi thường của Mt. Gox hoàn tất trong vòng một tháng, thị trường có thể đối mặt với sự giảm giá thêm. Nếu thời gian bồi thường kéo dài đến 2-3 tháng, mặc dù áp lực bán trong một ngày sẽ không quá lớn, nhưng kỳ vọng về áp lực bán kéo dài có thể dẫn đến một thời gian dao động và điều chỉnh. Cần lưu ý rằng hiện tại số lượng BTC thực tế chuyển vào nền tảng giao dịch từ Mt. Gox vẫn rất ít, việc phân phối quy mô lớn có thể gây ra biến động lớn hơn cho thị trường. Các nhà đầu tư nên theo dõi chặt chẽ diễn biến tiếp theo và đánh giá rủi ro một cách hợp lý.