Tiến triển mới trong quy định về Stablecoin: Luật pháp Mỹ-Hồng Kông tăng tốc, tái cấu trúc cấu trúc tài chính toàn cầu

Gần đây, Thượng viện Mỹ và Hội đồng Lập pháp Hong Kong đã gần như đồng thời thúc đẩy luật điều tiết stablecoin. Mỹ đã thông qua đề xuất quy trình của đạo luật GENIUS với ưu thế áp đảo, dọn đường cho đạo luật stablecoin liên bang đầu tiên. Đồng thời, Hong Kong đã thông qua dự thảo "Quy định về Stablecoin" ở lần đọc thứ ba, trở thành khu vực tư pháp đầu tiên ở châu Á - Thái Bình Dương thiết lập hệ thống cấp phép stablecoin. Sự trùng khớp cao độ trong nhịp độ lập pháp giữa Đông và Tây này không chỉ là sự trùng hợp về thời điểm, mà còn phản ánh cuộc cạnh tranh chiến lược về quyền lực tài chính trong tương lai.

Thị trường Stablecoin có tiềm năng to lớn

Hiện tại, giá trị thị trường ổn định của toàn cầu đã gần đạt 2500 tỷ USD, tăng hơn 22 lần trong 5 năm qua. Từ đầu năm 2025 đến nay, khối lượng giao dịch trên chuỗi đã vượt qua 3,7 triệu tỷ USD, dự kiến sẽ gần 10 triệu tỷ USD trong năm nay. Stablecoin dựa trên USD được sử dụng rộng rãi trong giao dịch và chuyển tiền tại các thị trường mới nổi, trong một số khu vực quy mô thậm chí còn vượt qua các hệ thống thanh toán truyền thống.

Theo mô hình tính toán của các tổ chức chuyên nghiệp, kết hợp với tín hiệu quản lý hiện tại và thái độ của tổ chức về vốn, trong bối cảnh lạc quan khi khung quy định toàn cầu dần hoàn thiện và được các tổ chức cũng như cá nhân áp dụng rộng rãi, dự đoán đến năm 2030:

• Tổng cung của thị trường stablecoin toàn cầu sẽ đạt 3 triệu tỷ đô la.
• Khối lượng giao dịch trên chuỗi hàng tháng sẽ đạt 9 triệu tỷ đô la.
• Tổng khối lượng giao dịch hàng năm có thể vượt qua 100 triệu tỷ đồng.

Điều này có nghĩa là stablecoin không chỉ sẽ cạnh tranh với các hệ thống thanh toán điện tử truyền thống, mà còn sẽ chiếm vị trí cơ bản trong mạng lưới thanh toán toàn cầu. Xét về quy mô vốn hóa thị trường, stablecoin có khả năng trở thành "loại tài sản tiền tệ cơ bản thứ tư" sau trái phiếu chính phủ, tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, trở thành phương tiện quan trọng cho thanh toán kỹ thuật số và lưu thông tài sản.

Cần lưu ý rằng cấu trúc dự trữ của stablecoin cũng sẽ có tác động quan trọng đến nền kinh tế vĩ mô. Hiện tại, stablecoin đã tiêu thụ khoảng 3% trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn sắp đáo hạn, đứng thứ 19 trong bảng xếp hạng những người nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ ở nước ngoài. Xét đến yêu cầu của luật mới là 100% dự trữ phải là tài sản bằng USD có tính thanh khoản cao, nếu ước tính theo tỷ lệ phân bổ 50%, giá trị thị trường 3 triệu tỷ USD sẽ tương ứng với ít nhất 1.5 triệu tỷ USD nhu cầu trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn. Quy mô này đã gần với số lượng trái phiếu kho bạc Mỹ hiện tại mà các nhà mua sắm chủ quyền lớn ở nước ngoài như Trung Quốc hoặc Nhật Bản đang nắm giữ, stablecoin có khả năng trở thành một trong những chủ nợ quan trọng của tài chính Mỹ.

So sánh khung quy định giữa Mỹ và Hồng Kông: Tìm điểm chung trong sự khác biệt

Mặc dù Hoa Kỳ và Hồng Kông có sự khác biệt trong lộ trình lập pháp và một số chi tiết, nhưng đã hình thành sự đồng thuận cao về các nguyên tắc cơ bản như "neo tiền pháp định, dự trữ đầy đủ, phát hành có giấy phép".

Đạo luật GENIUS chủ yếu nhắm đến "Stablecoin thanh toán", tức là những stablecoin được neo vào tiền tệ hợp pháp, cam kết có thể đổi lại 1:1 mà không đi kèm với lợi suất lãi suất, nhấn mạnh thuộc tính phi chứng khoán của chúng. Hồng Kông thì chưa hạn chế lợi suất lãi suất và cấu trúc neo dưới điều kiện đảm bảo neo đủ 1:1, nhằm để lại không gian cho đổi mới trong tương lai.

Về yêu cầu dự trữ, cả Mỹ và Hồng Kông đều yêu cầu phải có đủ tài sản thanh khoản cao được neo lại, nhưng luật pháp Mỹ đã xác định rõ loại tài sản dự trữ đủ điều kiện, bao gồm trái phiếu chính phủ ngắn hạn, tiền mặt và thỏa thuận mua lại, đồng thời yêu cầu kiểm toán hàng tháng. Hồng Kông cũng yêu cầu kiểm toán và lưu ký tách biệt, nhưng hạn chế về loại tài sản dự trữ thì tương đối lỏng lẻo.

Trong cấu trúc thể chế, Mỹ áp dụng chế độ "liên bang - tiểu bang" song song, cung cấp nhiều con đường cho việc phát hành stablecoin. Hồng Kông thì do Cơ quan Quản lý Tiền tệ thống nhất cấp phép, và yêu cầu bất kể bên phát hành có đặt tại Hồng Kông hay không, chỉ cần neo giữ đồng đô la Hồng Kông hoặc chủ động cung cấp dịch vụ cho công chúng Hồng Kông thì phải xin giấy phép.

Đối với các phát hành viên ở nước ngoài, Hoa Kỳ rõ ràng cấm việc lưu thông các stablecoin nước ngoài không có giấy phép trên thị trường Hoa Kỳ và ủy quyền cho Bộ Tài chính thiết lập "Danh sách stablecoin không tuân thủ". Hồng Kông thì chủ yếu tập trung vào các stablecoin gắn với đô la Hồng Kông, trong khi giữ thái độ cởi mở đối với các stablecoin không phải đô la Hồng Kông.

Những khác biệt trong các chế độ này phản ánh những yêu cầu khác nhau về định vị stablecoin giữa hai nơi. Mỹ tập trung vào việc duy trì vị thế thống trị của đồng đô la và phục vụ nhu cầu tài chính, thúc đẩy stablecoin trở thành sự mở rộng của đô la trên chuỗi; Hồng Kông thì mong muốn thu hút các dự án Web3 toàn cầu trong khi đảm bảo sự ổn định tài chính, xây dựng một sân chơi đổi mới tuân thủ, có kiểm soát nhưng mở cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Ảnh hưởng của việc quản lý Stablecoin đến hệ sinh thái Web3

Việc quản lý stablecoin sẽ cung cấp nền tảng thanh toán và quyết toán cho việc áp dụng quy mô lớn Web3. Trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi), stablecoin được phát hành tuân thủ quy định sẽ trở thành lõi thanh toán của "DeFi tuân thủ", các giao thức sẽ tích hợp thêm nhiều mô-đun KYC, AML và nhận diện tài sản, và tài chính phi tập trung có thể phát triển thành "mạng lưới tài chính trên chuỗi có thể kiểm toán".

Trong hệ thống thanh toán Web3, stablecoin sẽ chuyển từ "trung gian giao dịch" thành "kênh thanh toán" thực sự. Nhiều công ty công nghệ thanh toán đã bắt đầu tích hợp stablecoin vào quy trình thanh toán của thương nhân, ví Web3 cũng sử dụng stablecoin làm tài sản thanh toán mặc định để mở rộng các tình huống thanh toán vi mô khác nhau. Thanh toán trên chuỗi đang chuyển từ "công cụ chuyển tiền trong crypto" sang "giao diện tài chính doanh nghiệp", trong khi việc tuân thủ là điều kiện cần thiết cho sự chuyển đổi này.

Sự thay đổi sâu sắc hơn nằm ở việc tái cấu trúc hệ thống thanh toán toàn cầu. Stablecoin được neo 1:1 với tiền pháp định, kết nối đồng tiền với tài sản trên chuỗi, đồng thời không phụ thuộc vào hệ thống tài khoản ngân hàng truyền thống, có thể thực hiện thanh toán điểm đến điểm. Điều này có nghĩa là trong tương lai, trong các tình huống thanh toán xuyên biên giới, tài trợ thương mại trên chuỗi, và phân phối tài sản vật chất, stablecoin có thể thay thế ngân hàng truyền thống trở thành trung tâm lưu thông vốn.

Stablecoin hợp quy định cung cấp hỗ trợ cơ sở hạ tầng quan trọng cho Web3. Nó vừa là tài sản giao dịch được công nhận bởi hệ thống, vừa có tính năng lập trình trong lưu thông chuỗi; vừa là hình ảnh số của tiền pháp định, vừa có thể được áp dụng trực tiếp vào các giao thức DeFi và giao dịch NFT. Với sự hỗ trợ của stablecoin hợp quy định, từ giao dịch tài sản thực đến việc trả lương trên chuỗi, từ thanh toán xuyên biên giới đến giao diện thanh toán Web3, stablecoin có khả năng trở thành tài sản cơ sở hạ tầng thúc đẩy sự phổ biến rộng rãi của nền kinh tế trên chuỗi.