Huyền thoại của chủ nghĩa vị lợi: Sự trỗi dậy của SBF và sự sụp đổ của FTX

Ngành công nghiệp tiền điện tử luôn đầy kịch tính. Chỉ trong hai năm rưỡi, giá trị thị trường của một công ty khởi nghiệp có thể tăng vọt lên 28 tỷ USD; chỉ trong 36 tháng, định giá của công ty từ 800 triệu USD đã bùng nổ lên 32 tỷ USD, mức tăng kinh ngạc. Tuy nhiên, điều gây sốc hơn là quá trình từ gã khổng lồ trong ngành đến bên bờ vực phá sản của công ty này lại chỉ mất chưa đến một tuần. Trên mạng thậm chí còn lan truyền một câu đùa rằng: trong tuần này, hầu hết mọi người đã thể hiện tốt hơn cả một nhà giao dịch hàng đầu tốt nghiệp từ MIT.

Người khởi xướng tất cả, chính là người đàn ông với kiểu tóc xoăn đặc trưng - SBF.

Huyền thoại về chủ nghĩa vị tha hiệu quả

SBF tự xưng là một người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả. Nhãn hiệu này không chỉ trở thành đặc điểm cá nhân của anh ấy, mà còn là tôn chỉ cuộc sống mà anh ấy theo đuổi.

Chủ nghĩa vị lợi hiệu quả xuất phát từ tư tưởng chủ nghĩa công lợi, cho rằng "theo đuổi hạnh phúc lớn nhất cho số đông người nhất". SBF hiểu điều này như một ứng dụng của chủ nghĩa công lợi trong bối cảnh, tức là đưa ra quyết định có thể tối đa hóa lợi ích chung dựa trên tình huống cụ thể, ngay cả khi điều này có thể có nghĩa là bỏ qua lợi ích của một số ít người hoặc một số tiêu chuẩn đạo đức.

Những người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả nhấn mạnh đến chi phí và lợi ích khi làm việc thiện, theo đuổi việc tối đa hóa giá trị. Tuy nhiên, cách suy nghĩ này có thể dẫn đến một số quan điểm gây tranh cãi, chẳng hạn như cho rằng những người có thu nhập cao làm từ thiện qua việc quyên góp thì hiệu quả hơn so với việc trực tiếp tham gia vào công việc từ thiện.

SBF không chỉ là người tin vào lý thuyết này, mà còn là người thực hành tích cực. Tuy nhiên, chính niềm tin này đã dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của FTX.

Nguồn gốc của đức tin

SBF sự tin tưởng vào chủ nghĩa vị tha hiệu quả có thể được truy ngược lại thời niên thiếu của anh. Khoảng 14 tuổi, anh bắt đầu tự phát quan tâm đến chủ nghĩa vị lợi. Ý tưởng này dần dần bén rễ trong tâm trí trẻ trung của anh.

Là một cựu sinh viên của MIT, SBF đã thể hiện tài năng vượt trội trong toán học và vật lý. Các bài viết trên blog của anh đề cập đến các chủ đề như chủ nghĩa vị lợi, bóng chày và chính trị, phản ánh thế giới nội tâm và tư tưởng của anh.

Dưới sự hướng dẫn của chủ nghĩa vị tha hiệu quả, sự nghiệp của SBF như thể được mở khóa, thu hoạch danh tiếng, địa vị và tài sản. Tuy nhiên, theo thời gian, sự kiên trì của ông đối với triết lý này cũng ngày càng sâu sắc, thậm chí đạt đến mức mà người thường khó có thể hiểu được.

SBF cam kết sẽ quyên góp phần lớn tài sản của mình cho các tổ chức từ thiện hiệu quả. Công ty của anh ấy, FTX, cũng dành 1% doanh thu cho việc quyên góp từ thiện. Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, anh trở thành một trong những CEO quyên góp nhiều nhất cho Joe Biden.

Tuy nhiên, lối sống của SBF cũng phản ánh sự diễn giải cực đoan của anh về chủ nghĩa vị tha hiệu quả. Anh là người ăn chay, chỉ ngủ bốn giờ mỗi đêm, sống trong một căn hộ chia sẻ, hầu như không uống rượu và không đi nghỉ.

Cạm bẫy thành công

Đường thành công của SBF tương tự như Do Kwon, đều là những tài năng trẻ trong lĩnh vực công nghệ. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, sau năm 2018, thị trường tiền điện tử nói chung đang trong giai đoạn tăng trưởng, và năm 2021 còn chứng kiến hai đợt bull market.

Lợi nhuận bền vững và thành công tích lũy đã làm cho SBF trở nên tự tin hơn rằng chủ nghĩa vị tha hiệu quả là chìa khóa chiến thắng. Để xác minh thêm lý thuyết này, anh ta cần nhiều vốn hơn để hỗ trợ cho các hoạt động từ thiện, hoạt động chính trị và mở rộng công ty.

Điều này giải thích tại sao trong hai năm qua, SBF liên tục tìm kiếm vốn đầu tư với định giá cao. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường tiền điện tử đang ảm đạm, nguồn vốn dự trữ bị thiếu nghiêm trọng. Để nhanh chóng đạt được mục tiêu cá nhân, SBF bắt đầu lựa chọn che giấu báo cáo tài chính của công ty, sử dụng token nền tảng làm tài sản thế chấp.

Thức tỉnh và tự phản ánh

Đối mặt với khủng hoảng FTX, SBF bắt đầu nhận ra và tiến hành kiểm điểm sâu sắc với nhân viên và bên ngoài. Ông thừa nhận mình đã phạm sai lầm và cho biết đang tìm kiếm khoản cứu trợ tài chính lên đến 9,4 tỷ USD.

Dù là chủ nghĩa vị lợi hay chủ nghĩa vị tha hiệu quả, đối với cá nhân chỉ là một công cụ tư tưởng. Việc theo đuổi lợi ích một cách thái quá hoặc tách rời thực tế đều không được chấp nhận. Những người theo chủ nghĩa vị tha hiệu quả có thể cảm thấy sự thỏa mãn lớn khi thực hiện lý thuyết này, nhưng cũng dễ dàng bỏ qua các điều kiện và vấn đề thực tế.

Sự thành công của SBF không phải là ngẫu nhiên, cũng như vận mệnh của FTX không phải đã được định sẵn. Chúng ta cùng chờ xem liệu SBF có thể thực sự thay đổi và tái xuất hay không.